De kabeljauw is een vissoort die van nature vooral voorkomt in de Atlantische Oceaan. Ook in de Noordzee is deze roofvis in grote hoeveelheden aanwezig. Op 20 tot 600 meter onder het wateroppervlak zijn grote scholen van kabeljauwen te vinden. Ze voeden zich veelal met kleine organismen, zoals kreeftjes, krabbetjes, garnalen en schelpdieren. Ook kleine vissoorten zijn vaak niet veilig voor een volwassen kabeljauw. Grotere volwassen kabeljauwen doen zelfs aan kannibalisme! Kabeljauw is commercieel van enorm groot belang voor de visserij.
Onderscheid
Er zijn verschillende benamingen voor de kabeljauw. Jonkies worden gul genoemd; gedroogde kabeljauw staat bekend als stokvis en de meest bekende variant, gefrituurd, ligt deze vissoort in de schappen als lekkerbekje of kibbeling. In Groot-Brittannië wordt er van verse kabeljauw “Fish & Chips gemaakt oftewel het alom bekende Britse fastfood gerecht. Maar de vis wordt niet alleen qua naam ingedeeld naar bereidingswijze: ook in verschillende jaargetijden heeft kabeljauw een andere naam. Skrei is de naam die de roofvis in de periode tussen december en april krijgt toegeschreven. In deze maanden zwemt de kabeljauw vanuit de Barentszzee terug naar Noorwegen om zich voort te planten.
Visserijdruk
Begin jaren 50 was de populatie kabeljauwen enorm, meer dan een miljoen ton wereldwijd. Vanaf 1960 heeft de vissoort het erg moeilijk gekregen, onder meer door overbevissing. In 2000 bereikte de populatie een officieel dieptepunt. In 50 jaar tijd was nog slechts 27% van de gehele populatie kabeljauwen over. Vanaf 2000 is, mede dankzij verschillende internationale verdragen (strenge quotering), dus het voorkomen van overbevissing, de populatie in de Noordzee weer sterk toegenomen. Naar nu onlangs (2013) bekend is geworden is de kabeljauwstand in de Noordzee weer veilig, maar is desondanks dat nog fragiel.
De kabeljauw werd ook vaak als bijvangst gevangen. Dat houdt in dat de visser zijn netten uitwerpt met de intentie om een andere vissoort binnen te halen (boomkor of pulswing), maar hierbij per toeval ook kabeljauwen uit het water haalt. Door verschillende technische verbeteringen aan de visnetten, veelal naar aanleiding van wetenschappelijk onderzoek naar groepsgedrag bij vissen, is de bijvangst sterk afgenomen.
Kabeljauw; De lekkerste recepten voor jouw inspiratie
Ontdek met deze recepten hoe je verse kabeljauw op verschillende manieren kunt bereiden. Wat verse vis zou je vaker moeten doen.
Toepassingen
Er zijn talloze kabeljauw recepten van stoofschotels tot ovenschotels, gepocheerd, in mixed visschotels, maar voornamelijk gebakken.
Niets gaat er boven een gebakken lekkerbekje gemaakt van spartelverse kabeljauw op de vrijdag.
Je moet er bij de visspecialist wel om vragen want de normale lekkerbekjes zijn tegenwoordig gemaakt van veel goedkopere (diepvries) vissoorten! Onder meer Alaska Pollock (koolvis), schelvis, wijting, heek en heb zelfs al eens een visboer betrapt die het lef had de goedkope import “Pangasius” te gebruiken. Mensen kopen ze toch wel en goed voor de winstmarge door de lage kostprijs heeft die slechte visboer gedacht.
Als je dus een lekker gebakken lekkerbekje koopt vraag dan altijd welke vissoort er is gebruikt. Beter is om ze zelf te maken van verse filets gekocht bij de visboer want dan weet je wat je eet.
In Nederland zijn er geen echte kabeljauw vissers meer, die zijn allemaal weggesaneerd begin jaren 2000. Verse Noordzee kabeljauw mag in Nederland nog wel aangeland worden als bijvangst. Kabeljauw gevangen in wateren rond IJsland en Noorwegen die zijn net zo goed van kwaliteit en worden hier zelfs verkocht met MSC-keurmerk ! Deze worden in grote plastic bakken “vers in ijs verpakt” ingevlogen en op de Nederlandse afslagen verkocht, vaak in IJmuiden.